Nếu bạn theo dõi quá trình xét xử một vụ án nào đó bạn sẽ thấy một số tài liệu đề cập đến việc bảo vệ vật chứng trong vụ án hình sự. Một số thông tin lại đề cập đến chứng cứ trong vụ án. Một cách chính xác thì vật chứng là gì? Có văn bản nào quy định vấn đề này hay không? Hãy cùng dịch vụ thám tử Tâm Việt tìm hiểu qua bài viết dưới đây :
Mục Lục Bài Viết
Khái niệm vật chứng là gì ?
Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội. Vật mang dấu vết tội phạm, vật là đối tượng của tội phạm cũng như tiền bạc. Và vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội. Theo định nghĩa trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Vật chứng là một trong các chứng cứ bên cạnh các loại chứng cứ khác. Đóng vai trò quan torjg trong quá trình chứng minh vụ án hình sự bởi nó phản ánh một cách trung thực thông tin của vụ án. Vì vật thể thì không thể bị chi phối bởi các yếu tố tình cảm, tâm lí.
Có những loại vật chứng nào?
Căn cứ vào giá trị chứng minh, phản ánh tính chất xác thực của vụ án. Mà vật chứng được chia thành các loại như sau:
- Vật chứng có giá trị chứng minh tội phạm: Là những công cụ thể hiện hành động, dấu hiệu của tội phạm
- Vật chứng có giá trị chứng minh người phạm tội: Là những vật chứng có chứa đựng chứng cứ có thể xác định được. Ai là người thực hiện hành vi phạm tội;, ai là người vô tội
- Vật chứng có giá trị chứng minh những tình tiết khác liên quan đến tội phạm: Là vật chứng chứa đựng chứng cứ có giá trị chứng minh chủ sở hữu. Người bị hại, yêu cầu bồi thường,…trong một vụ án
Ngoài ra, chúng ta còn có những căn cứ khác để phân loại vật chứng.
ví dụ như
căn cứ vào giá trị sử dụng, vật chứng được phân thành: vật chứng có giá trị sử dụng. Vật chứng không có giá trị sử dụng.
Căn cứ vào tính chất đặc biệt của vật chứng, người ta chia vật chứng thành:
- Vật chứng là loại tiền vàng, kim khí quý, đá quý
- Vật chứng là vật cấm lưu hành: vũ khí, đạn dược, chất cháy, chất phóng xạ, chất ma túy
- Vật chứng là tài sản thông thường…
Căn cứ vào thời gian tồn tại giá trị sử dụng, vật chứng được chia thành:
- Vật chứng thuộc loại mau hỏng
- Vật chứng là loại dễ bị phân hủy;
- Vật chứng thuộc loại tài sản có thời hạn sử dụng ngắn.
Tại sao cần thu thập vật chứng kịp thời?
Chúng ta đều biết vật chứng là chứng cứ quan trọng trong quá trình điều tra, xác minh một vụ án. Chính vì vậy việc thu thập vật chứng được quy định trong Bột luật hình sự năm 2015. Có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018, điều 105 quy định như sau : (trích luật)
“Vật chứng phải được thu thập kịp thời, đầy đủ, mô tả đúng thực trạng vào biên bản. Và đưa vào hồ sơ vụ án. Trường hợp vật chứng không thể đưa vào hồ sơ vụ án thì phải chụp ảnh. Có thể ghi hình để đưa vào hồ sơ vụ án. Vật chứng phải được niêm phong, bảo quản theo quy định của pháp luật.”
Việc thu thập vật chứng kịp thời, đầy đủ nguyên vẹn. Chính là một trong những điều kiện quan trọng để giúp các cơ quan tiến hành tố tụng. Có những chứng cứ quan trọng đê kết luận vụ án hình sự một cách chính xác, nhanh chóng. Đảm bảo không gây oan sai, hoặc bỏ sót tội phạm. Từ đó có biện pháp xử lý đúng đắn. Nếu để sót, lọt vật chứng sẽ dẫn đến tình trạng không đủ chứng cứ, gây khó khăn cho hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án.
Ngoài ra việc thu thập vât chứng kịp thời còn tránh việc mất dấu vết ở hiện trường. Bị xóa hoặc người phạm tội có thể tẩu tán vật chứng để chối tội hoặc không thể để cho vật chứng đó bị tịch thu. Sau khi thu thập đầy đủ vật chứng cần được đưa vào hồ sơ vụ án. Trong trường hợp vật chứng không thể đưa vào hồ sơ vụ án thì phải chụp ảnh và có thể ghi hình để đưa vào hồ sơ vụ án và vật chứng phải được niêm phong, bảo quản.
Vệc xử lý vật chứng do Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một sổ hoạt động điều tra quyết định nêu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án được đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xừ lý vật chứng phải được ghi vào biên bản.
Lời Kết
Bài viết đã chia sẻ những thông tin xung quanh khái niệm vật chứng là gì? Hy vọng những thông tin có thể giúp ích cho các bạn trong quá trình điều tra, xử lý những thông tin liên quan đến vật chứng. Bạn có thể kết nối nhanh với Văn Phòng Thám tử Tâm Việt